Futbol amerykański: tak unikniesz kontuzji
Futbol amerykański to sport znany z brutalnych zderzeń, gwałtownych zmian kierunku, sprintów oraz złożonej strategii. Jedna z najbardziej ekscytujących i wymagających fizycznie gier na świecie poza widowiskowością niesie za sobą spore ryzyko odniesienia kontuzji. Co zrobić, by ich unikać? Oto przewodnik dla trenerów przygotowania motorycznego.
Stosunkowo lekkie nadwyrężenia, po poważniejsze wstrząśnienia mózgu, złamania, skręcenia, zwichnięcia lub masywne uszkodzenia tkanek miękkich. Kontuzje stanowią zmorę każdego zespołu i gracza, a niejednokrotnie ich ilość decyduje o wyniku meczu, a nawet całego sezonu.
Głównym celem trenera przygotowania motorycznego w pierwszej kolejności powinno być zapewnienie zawodnikom maksymalnego bezpieczeństwa przez cały sezon, a dopiero w drugiej poprawienie ich wyników atletycznych. Futbol amerykański, będący sportem kolizyjnym, stwarza wyjątkowy zestaw wyzwań w zakresie prewencji skutków urazów. Jednak dzięki dobrze zaplanowanej, systematycznej i konsekwentnej pracy można przejść cały sezon, nie martwiąc się o zdrowie zawodników.
Fizyczność futbolu amerykańskiego jest widoczna w uderzeniach o dużej sile, nagłych zmianach kierunku i gwałtownych przyspieszeniach. To właśnie te aspekty sprawiają, że zapobieganie kontuzjom powinno być priorytetem dla każdego poważnego zawodnika i sztabu trenerskiego.
Zasady zapobiegania urazom
Joint-by-Joint Approach:
Podejście „Joint-by-Joint Approach” ma fundamentalne znaczenie dla zapobiegania urazom w futbolu amerykańskim. Mając świadomość, że różne stawy w organizmie mają specyficzne funkcje oraz wymagania dotyczące mobilności i stabilności, odpowiednio dostosowujemy nasz program treningowy.
Odpowiadając na specyficzne potrzeby każdego stawu, tworzymy fundament, który sprosta wymaganiom tego sportu. Zrozumienie specyficznych potrzeb każdego stawu w organizmie ma kluczowe znaczenie w kontekście skutecznej pracy z zawodnikiem futbolu amerykańskiego. Na przykład:
- Stawy skokowe wymagają stabilności, aby wytrzymać zmiany kierunku biegu i nagłe zatrzymania,
- Stawy kolanowe potrzebują zarówno stabilności, jak i mobilności, aby wykonywać dynamiczne zwroty i wyskoki z różnych konfiguracji ułożenia ciała,
- Biodra wymagają mobilności zapewniającej płynność ruchów, co bezpośrednio podnosi jakość wielokierunkowego poruszania się, a tym samym w dużym stopniu niweluje ryzyko odniesienia kontuzji o charakterze przeciążeniowym,
- Dolna część pleców wymaga stabilności, aby być w stanie przenosić siły występujące podczas zderzeń.
Wzorce ruchu i zakres ruchu:
Koncentrowanie się na prawidłowych wzorcach ruchu i praca nad jego zakresem są kolejnymi istotnymi aspektami zapobiegania urazom. W ramach przygotowań do sezonu zawodnicy poddawani są treningom techniczno-taktycznym, aby udoskonalić prawidłowe techniki poruszania się po boisku, wchodzenie w kontakt z przeciwnikiem i tacklowanie (powalanie).
Zapewnienie sportowcom wymaganej elastyczności i mobilności do wykonywania tych czynności może znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia wzorców kompensacyjnych, które w konsekwencji mogą prowadzić do kontuzji. Nacisk na właściwą rozgrzewkę, ćwiczenie elastyczności takie jak różne formy rozciągania i ćwiczeń mobilnościowo-gibkościowych odgrywają kluczową rolę w zwiększaniu zakresów ruchomości, zapewniając, że ciało może wytrzymać wymagania stawiane przez sport.
Płaszczyzny ruchu
Futbol amerykański to sport wielokierunkowy, który wymaga od sportowców poruszania się w różnych płaszczyznach – strzałkowej (do przodu i do tyłu), czołowej (na boki) i poprzecznej (rotacyjnej). Wprowadzenie ćwiczeń w każdej z tych płaszczyzn jest niezbędne do wszechstronnego rozwoju sportowca, który dzięki temu będzie w stanie w bezpieczny sposób reagować na nieprzewidywalny charakter gry.
Zaniedbanie którejkolwiek z wyżej wymienionych płaszczyzn może prowadzić do braku równowagi strukturalnej i zwiększać prawdopodobieństwo odniesienia urazu skutkującego długotrwałą kontuzją. Włączeni ćwiczeń stawiających wyzwanie graczom na różnych płaszczyznach pomaga poprawić ich zwinność, równowagę i ogólną sprawność fizyczną, zmniejszając prawdopodobieństwo kontuzji wynikających z bardzo złożonych i nieprzewidzianych ruchów.
Chociaż nie można całkowicie wyeliminować ryzyka odniesienia kontuzji na skutek gry w futbol amerykański to strategiczne i proaktywne podejście do ich zapobiegania może znacząco zmniejszyć ryzyko związane z tym sportem. Sezon futbolu amerykańskiego bez kontuzji wymaga kompleksowego podejścia w zakresie szeroko rozumianego przygotowania siłowo-kondycyjnego. Stosując podejście „Joint-by-Joint Approach”, koncentrując się na wzorcach ruchu i zakresach ruchomości oraz włączając ćwiczenia we wszystkich płaszczyznach ruchu, sportowcy mogą rozwinąć odporność fizyczną niezbędną do poradzenia sobie z wyzwaniami gry.
Wpajając te zasady w nasz program treningowy, nie tylko tworzymy odporny na kontuzje zespół, ale także umożliwiamy naszym sportowcom osiąganie w perspektywie czasu najlepszych możliwych wyników atletycznych, które w bardzo dużym stopniu mogą wpłynąć na końcowy wynik sportowy. Pamiętaj, że sezon bez kontuzji to nie tylko łut szczęścia – to wynik skrupulatnego planowania, przemyślanego treningu i zaangażowania w dobro każdego zawodnika na boisku.
Damian Kwiatkowski, Elite Health Institute
FOT. Pexels
